توحیدی
چهار روز است که شهر غزنی در آتش جنگ میسوزد و حتا مردم نمیتوانند خود را از خطوط جنگ بیرون بکشند، بسیاری از ادارههای حکومتی بهشمول دو رسانه آزاد را هراس افگنان طالب آتش زده و کمبود دارو و وسایل طبی در بیمارستانهای غزنی کاملن مشهود است، گفته میشود دهها غیرنظامی دراین جنگ خیابانی به شهادت رسیده اند.
فرماندهی پولیس به دست طالبان افتاده و اطلاعات واصله از طریق سخنگویان دولتی مملو از اطلاعات کذب وگمراه کننده است.
آنچه در غزنی اتفاق افتاده آن را کسی به دوش نمیگیرد. رییس حکومت وحدت ملی در نشستی به مناسبات روز جهانی جوانان چنان صحبت میکرد گویی آب از آب تکان نخورده است، در سطوح مختلف مقامهای دولتی اطمینان کامل را میتوان مشاهده کرد، اما آیا واقعن وضع اطمینان بخش است یا این که به اثر سهل انگاری مقامهای درجه یک دولتی وضع بحرانی شده مدیریت بحران از کف سردمداران دولتی بیرون شده است.
این نگرش هم وجود دارد که ممکن است سقوط غزنی امری توافقی باشد که طالبان بتوانند در داخل کشور مرکز سیاسی و اداری خویش را ایجاد کنند واز آن طریق مشروعیت خویش را برای مشارکت در قدرت تسجیل کنند، اما برخی از ناظران اوضاع سیاسی کشور را عقیده براین است که چون برنامه آتش بس روی میز اشرف غنی است، جنرالان نظامی پاکستان که تاهنوز خواب تسلط بر افغانستان و آسیای میانه را میبینند، میخواهند با راه اندازی حمله برغزنی این روند را به ناکامی مواجه سازند.
اما شماری دیگر را باور براین است که چون ارتش تضعیف شده است، دشمن با ترتیبات جدی وبرنامه دقیق به مشورت جنرالان کارکشته پاکستانی میخواهند، غزنی را کاملن تصرف نموده به امریکاییها بگویند که چون ما در شرف پیروزی هستیم نیازی به مذاکره با دولت شکست خورده محسوس نیست.
درهمین حال احزاب وجریانهای سیاسی کشور با نشر اعلامیهای آمادهگی خود برای آغاز مذاکرات صلح با طالبان را ابراز داشته اند، احزاب سیاسی فکر میکنند که طالبان آماده مذاکره مستقیم با حکومت افغانستان نیستند، بنا بر این آنها میتوانند به عنوان میانجی میان دوطرف درگیر، نقش بازی کنند و چه بسا در خفا میخواهند با طالبان روی موارد به صورت جداگانه به توافق برسند که در صورت حضور طالبان در نظام سیاسی و یاهم پیروزی این گروه تروریست برای مشارکت سیاسی آینده به توافقاتی دست یابند.
سخنگوی طالبان نیز گفته است که پیشنهاد احزاب سیاسی را گروه طالبان مورد بررسی قرار خواهند داد ودر حال حاضر پیش از وقت است که ابراز نظر صورت گیرد.
این به این معنا است که گروه طالبان این گزینه را به این صورت مورد بررسی قرار میدهند، اما مشخص است که طالبان در حال حاضر خود را پیروز میدان میدانند ونیازی نمیبینند که با احزاب سیاسی روی پروسه صلح به یک توافق برسند، اما جای نگرانی است که طالبان اگر مطمین باشند که از طریق جنگ به قدرت سیاسی میرسند حاضر به توزیع قدرت سیاسی و انتخابات مطابق به قانون اساسی نه خواهد بود، آنها انتخابات را شرعی ندانسته، امارت خود خوانده خود را نظام دلخواه خویش میدانند، حالا اگر واقعن غزنی به دست طالبان بیافتد شکی نیست که این گروه مشروعیت خود را از یک گروه تروریستی به یک گروه مخالف مسلح سیاسی ارتقا خواهند داد، اما اگر نیروهای ارتش به پیروزی رسیده این گروه را از شهر غزنی بیرون کرده وحمله وتهاجم آنها به شکست مواجه شود، بازهم شهر غزنی تلفات بزرگ جانی وخسارات هنگفت مالی کمر این شهر معروف را خم خواهد کرد.
دولت افغانستان باید بداند که سقوط غزنی تنها سقوط یک ولایت نیست، بل از نظر ژیوپولیتک و استراتیژیک در حقیقت سقوط حوزه کلان کندهار بزرگ تلقی خواهد شد.
اما اگر احزاب سیاسی به این فکر کنند که میتوانند با طالبان معامله کنند وآنها میتوانند در نظام مشترک شرکت کنند این هم خواب بیش نیست، زیرا برخی از احزاب سیاسی دشمنی دیرینه با طالبان داشته و هیچ اعتمادی میان آنها وجود ندارد، بنا بر این فقط طالبان سعی خواهند کرد با راه اندازی مذاکره با احزاب سیاسی فشار را بردولت افغانستان بیشتر سازد.